W rosyjskich mediach oraz na kanałach Telegram zaangażowanych w proces dezinformacyjny nadal rozwijana jest kampania odnosząca się do zatrzymania przez Siły Zbrojne Ukrainy obywatela Federacji Rosyjskiej będącego „oficerem” tzw. Armii Ługańskiej Republiki Ludowej. Warto przypomnieć, iż zatrzymany, udając członka Wspólnego Centrum ds. Kontroli i Koordynacji Zawieszenia Ognia (СЦКК) prawdopodobnie prowadził zwiad ukraińskich pozycji na danym odcinku frontu. Wydarzenie to posłużyło stronie rosyjskiej do wykreowania przekazu o rzekomym zatrzymaniu przez ukraińską armię przedstawiciela misji OBWE. Należy w tym miejscu podkreślić, że Wspólne Centrum ds. Kontroli i Koordynacji Zawieszenia Ognia nie jest strukturą OBWE i tego rodzaju przekaz stanowi akt dezinformacyjny – temat opisaliśmy w analizie pt. „Ukraińscy żołnierze aresztowali przedstawiciela OBWE – FAKE NEWS”.
Zatrzymanie wspomnianego „oficera” struktur okupacyjnych podległych Moskwie, obecnie aktywnie wykorzystywane jest przez Federację Rosyjską do realizacji działań z zakresu deprecjonowania obrazu OBWE. W prowadzoną operację zaangażowano m.in. ośrodki propagandowe kreowane na media „separatystycznych republik”. W Doniecku prowadzona jest również akcja „lokalnych aktywistów”, którzy wyrażają sprzeciw wobec „stronniczości OBWE”. Ta oraz podobne inicjatywy nagłaśniane są przez media budując obraz powszechnego sprzeciwu mieszkańców Donbasu wobec otwarcie „proukraińskiej” pozycji OBWE. Poprzez prowadzoną aktywność informacyjną utrwala się m.in. na obszarach okupowanych, fałszywy przekaz o zatrzymaniu przedstawiciela OBWE przez struktury siłowe Ukrainy, które to nie spotkało się z reakcją wskazanej organizacji. Ponownie należy podkreślić, iż zatrzymany nie był członkiem OBWE, ani nie figurował na liście obserwatorów Wspólnego Centrum ds. Kontroli i Koordynacji Zawieszenia Ognia (СЦКК), która i tak nie stanowi struktury związanej z OBWE.
Oprócz budowy skrajnie negatywnego obrazu OBWE, strona rosyjska oraz tzw. media „Donieckiej Republiki Ludowej” i „Ługańskiej Republiki Ludowej”, przy wsparciu „autorytetów medialnych” trwale kooperujących z Kremlem, aktywnie lobbują przekaz o przynależności zatrzymanego do narodu rosyjskiego (eksponowanie wątku posiadania przez aresztowanego obywatelstwa Fed. Rosyjskiej – osoba ta urodziła się na ukraińskim Donbasie i uzyskała obywatelstwo w efekcie procesu paszportyzacji obszarów okupowanych). Wątek zatrzymania obywatela Federacji Rosyjskiej rozwijany jest w kierunku kreowania wizji istnienia oddolnej inicjatywy, która polegać ma na wymaganiu przez „władze DRL i ŁRL”, a także przez mieszkańców i „autorytety medialne”, zaangażowania Kremla w proces wymuszenia na Ukrainie uwolnienia obywatela Fed. Rosyjskiej. W sieci pojawiają się liczne wpisy służące podkreślaniu konieczności zaangażowania się Rosji w dany proces – podkreśla się potrzebę mocnej reakcji „czynem, nie słowem”. W godzinach wieczornych dnia 19.10.2021 wątek ten został rozwinięty o oficjalny komunikat Marii Zacharowej (rzeczniczki MSZ Fed. Rosyjskiej), zgodnie z którym rosyjskie jednostki dyplomatyczne rozlokowane na Ukrainie włączyły się w proces wyjaśnienia sytuacji.
Na dany moment prowadzone działania o charakterze operacji informacyjno-psychologicznej rozwijane są w dwóch kierunkach. Pierwszy z nich dotyczy niszczenia wizerunku OBWE – kreowanie struktury na stronniczą. Działania na tym kierunku mogą mieć za zadanie uformowanie powszechnej zgody społeczeństwa rosyjskiego oraz ludności żyjącej na obszarach okupowanych, na trwałe usunięcia misji OBWE z obszarów kontrolowanego przez Rosję Donbasu. Aktywność ta łączy się z drugim kierunkiem rozwoju przekazów – to jest, lobbowanie na rzecz większego zaangażowania się Rosji w proces „stabilizowania sytuacji na Donbasie”. Emitowane przekazy wskazują na to, że władze Fed. Rosyjskiej wykorzystują sytuację do lobbowania na rzecz idei wprowadzenia na Donbas nowych „prawdziwie niezależnych” obserwatorów (np. z krajów członkowskich Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym – m.in. Białoruś i Armenia) lub misji „obserwacyjno-stabilizującej” składającej się z jednostek Sił Zbrojnych Fed. Rosji.
Kierunek rozwoju przekazów propagandowych przypomina proces przygotowania bazy informacyjnej do oficjalnego wprowadzenia na obszar Donbasu rosyjskich jednostek wojskowych, które kreowane będą na siłę stabilizującą. Obecność dodatkowych sił rosyjskich, określonych mianem „misji obserwacyjnej”, „sił pokojowych” itd. będzie stanowić czynnik eskalujący napięcia w regionie. Blokada oraz stopniowe usuwanie z obszarów okupowanych obserwatorów OBWE również stanowi czynnik niepokojący. Może on świadczyć o przygotowaniach Fed. Rosyjskiej do nieoficjalnego przerzucenia na Donbas dodatkowych jednostek lub dostarczenia poważnej partii nowego sprzętu wojskowego.
Prowadzona operacja z jednej strony może doprowadzić do zablokowania możliwości prowadzenia przez OBWE działań ograniczających przerzut rosyjskiego sprzętu i jednostek na Donbas, a z drugiej do oficjalnej dyslokacji jednostek rosyjskich na omawianych obszarach. Prowadzona kampania propagandowa wpływa również na eskalowanie napięć na linii Kijów-Moskwa, co może zostać wykorzystane przez Kreml jako kolejne ogniwo procesu budowy nacisków na Ukrainę. Warto dostrzegać przy tym bieżącą aktywność Fed. Rosyjskiej, która dotyczy budowy nacisków na Kijów przy pomocy kwestii dostaw gazu. Możemy spodziewać się, że w najbliższym czasie oprócz kryzysu gazowego, Kijów będzie musiał się zmierzyć z kolejną falą eskalacji napięć na Donbasie, co wpłynie na bezpieczeństwo całego regionu.
Autor: Michał Marek
fot. tsn.ua