W przeciągu ostatniego miesiąca Federacja Rosyjska zintensyfikowała działania służące kreowaniu obrazu władz ukraińskich na stronę prowokującą konflikt na Donbasie. Kampania dezinformacyjna skierowana przeciwko Kijowowi łączy się z równoległym prowadzeniem przez oddziały podległe SZ FR na okupowanym Donbasie, prowokacji oraz ataków na pozycje ukraińskiej armii.
W godzinach popołudniowych 26.03.2021 strona ukraińska opublikowała oficjalne informacje na temat intensywnego ostrzału pozycji ukraińskich przeprowadzonego przez przeciwnika. W efekcie skoncentrowanego ognia przeciwnika śmierć poniosło czterech ukraińskich żołnierzy – dwóch zostało rannych. Do ostrzelania ukraińskich pozycji miało dojść w okolicy miasta Horliwka. Rosyjskie ośrodki propagandowe w celu zachowania pozorów przestrzegania warunków rozejmowych rozpoczęły aktywne lobbowanie informacji o tym, że do śmierci ukraińskich żołnierzy doszło w efekcie popełnionego błędu podczas rozminowania obszarów przyfrontowych. W celu popularyzacji tego przekazu zaktywizowano zarówno portale alternatywne jak i kanały Telegram trwale zaangażowane w popularyzację fałszywych treści (m.in. informacje o tym, że 15.03.2021 SZ Ukrainy miały przeprowadzić ofensywę na Donbasie).
Strona ukraińska regularnie informuje o zagrożeniu jakie dla regionu stanowi aktywność rosyjskiej armii. W celu przeciwdziałania rosyjskiemu zagrożeniu Kijów przyjął Strategię Bezpieczeństwa Wojennego Ukrainy, która m.in. w jasny sposób określa wektor rozwoju państwa w kontekście relacji międzynarodowych (integracja z NATO). Strategia zawiera również sformułowanie określające Federację Rosyjską mianem głównego zagrożenia dla państwa (ucina to manipulacje Kremla na temat rzekomo niejasnej pozycji Kijowa dot. stanu relacji ukraińsko-rosyjskich). Zgodnie z opinią ukraińskich ekspertów, Strategia stanowi ważny dokument regulujący m.in. szlak rozwoju Sił Zbrojnych Ukrainy. Jak podkreśla się nad Dnieprem, strategia gruntuje szlak rozwoju SZ Ukrainy w oparciu o wzorzec armii zawodowej, której potencjał może zostać uzupełniony w odpowiednim momencie o przeszkolone rezerwy (obowiązkowe szkolenie wojskowe w ramach formowania rezerwy – odrzucenie obowiązkowej służby wojskowej). Strategia uwzględnia również formowanie oddziałów Obrony Terytorialnej oraz formowanie SZ Ukrainy jako siły mobilnej, dobrze wyposażonej, zdolnej do prowadzenia działań asymetrycznych umożliwiających skuteczną obronę w wypadku ofensywy przeciwnika posiadającego znaczną przewagę liczebną.
Nowa strategia oceniana pozytywnie przez ukraińskich ekspertów, stała się niemal “z automatu” obiektem objętym zainteresowaniem rosyjskich ośrodków dezinformacyjnych. Zarówno rosyjskie portale trwale zaangażowane w proces propagandy i dezinformacji, jak i kanały Telegram rozpoczęły operację służącą deprecjonowaniu obrazu SZ Ukrainy, W. Zełenskiego oraz państwa ukraińskiego w oparciu o tematykę Strategii. W sieci pojawiły się przekazy manipulujące tematem, kreując Strategię na antyrosyjską prowokację („bezpodstawne” uznanie Rosji za przeciwnika) lub na próbę przygotowania SZ Ukrainy oraz całego narodu do „walki partyzanckiej” (skazanie narodu na śmierć w obliczu „sprowokowania” wojny z Rosją). Strona rosyjska wykorzystała dany temat do stymulowania antyprezydenckich nastrojów na Ukrainie oraz do wzmocnienia przekazów o rzekomych przygotowaniach Ukrainy do przeprowadzenia prowokacji na kierunku krymskim lub donbaskim.
Intensyfikacja działań na froncie oraz aktywne prowadzenie kampanii budującej negatywny obraz kierownictwa państwa ukraińskiego stanowią element destabilizacji sytuacji na Ukrainie. Uderzenie w wizerunek W. Zełenskiego (podważanie pozytywnego obrazu prezydenta – kreowanie go na prowokatora i zwolennika wojny) oraz budowa atmosfery zbliżającej się wojny pełnowymiarowej służy bezpośrednio tworzeniu nacisków na Kijów (groźba destabilizacji sytuacji polityczno-społecznej ma skłonić Ukrainę do ustępstw względem Rosji). Elementem działań budujących wspomniane naciski na stronę ukraińska jest również wzrastająca aktywność Federacji Rosyjskiej w akwenie Morza Czarnego oraz działania podejmowane w związku z ćwiczeniami Zapad 2021. Strona ukraińska traktuje oba przejawy aktywizacji Federacji Rosyjskiej jako akty wrogie, zagrażające integralności państwa.
Dostrzegając zagrożenie, które nabrzmiewa w ostatnim czasie, Kijów podejmuje działania służące wzmacnianiu swojej obronności zgodnie z posiadanymi zdolnościami. Na kierunku czarnomorskim rozwija zdolności swojej floty (zakup eksamerykańskich okrętów typu „Island”, kutrów patrolowych Mark VI oraz realizacja turecko-ukraińskiego wariantu korwety klasy ADA). Wzmocnienie kierunku czarnomorskiego odbywa się również poprzez rozwój programu “Neptun” (pierwsze bateria rakietowego systemu przeciwokrętowego przekazana SZ Ukrainy w marcu 2021) oraz zakupy tureckich aparatów bezzałogowych Bayraktar TB2 (część z zakupionych aparatów będzie pełnić służbę ochraniając wybrzeże Ukrainy). Równolegle strona ukraińska dostrzegając zagrożenie wynikające z intensyfikacji współpracy białorusko-rosyjskiej zdecydowała się w ostatnich dniach na wzmocnienie obrony przeciwlotniczej na tym kierunku. W tym celu, przestrzeń powietrzną nad Wołyniem objął ochroną Lwowski Przeciwlotniczy Pułk Rakietowy. Pojawiające się komunikaty o zatrzymaniu na granicy białorusko-ukraińskiej agenta białoruskiej KGB mogą z kolei świadczyć o wzmożonej aktywności ukraińskiego kontrwywiadu. Komunikaty na temat zatrzymania współpracownika KGB pojawiły się 24.03.2021. Osoba ta zmierzała na Ukrainę w celu pozyskania wiedzy nt. działań ukraińskich struktur siłowych na przygranicznym obszarze Wołynia.
Dostrzegalna aktywizacja strony rosyjskiej zarówno w sferze informacyjnej jak i na froncie, mająca na celu wpłynięcie na politykę Kijowa, nie spotyka się z uległością ze strony ukraińskich decydentów. Państwo ukraińskie po 7 latach wojny wypracowało nowe elity eksperckie oraz polityczne, a także służby zdolne do przeciwdziałania rosyjskiej agresji. Choć Ukraina boryka się z kryzysem finansowym wynikającym m.in. z konieczności prowadzenia wojny obronnej, państwo to stara się maksymalnie wykorzystywać posiadane możliwości oraz zasoby. Ukraińscy eksperci wyciągają wnioski pozwalające na kształtowanie nowoczesnej armii zdolnej do przeciwstawiania się silniejszemu przeciwnikowi. Przykładem tego rodzaju działania jest kooperacja ukraińsko-turecka z zakresu zakupu aparatów bezzałogowych Bayraktar TB2 oraz kooperacja w ramach rozwoju projektu, a także pozyskania dla SZ Ukrainy bezzałogowego drona bojowego Akinci.
Autor: Michał Marek
Fot. mil.gov.ua