W związku z kolejną rocznicą zakończenia II wojny światowej, jak co roku strona rosyjska prowadzi szerokie działania propagandowe i dezinformacyjne z zakresu fałszowania historii oraz tuszowania agresywnego charakteru swojej polityki. W ramach omawianych działań prowadzone są wielowektorowe operacje odnoszące się do promowania zarówno w kraju jak i poza jego granicami zafałszowanej wizji historii, w której to Moskwa (ZSRS) jawić się ma jako jedyna siła, która „prawdziwie” walczyła z III Rzeszą i przyniosła Europie wolność. W ramach emitowanych przekazów tuszuje się współodpowiedzialność ZSRS za wywołanie II wojny światowej (Pakt Ribbentrop-Mołotow) oraz neguje się odpowiedzialność Moskwy i sowieckich struktur siłowych za zbrodnie dokonywane na ludności ZSRS oraz ludności podbijanej w ramach tzw. wyzwolenia. Akcentuje się przy tym rolę ZSRS w pokonaniu III Rzeszy umniejszając rolę Polaków i zachodnich Aliantów w procesie pokonania nazistowskich Niemiec.
Jednym z kluczowych aspektów prowadzonego oddziaływania informacyjno-psychologicznego jest pozycjonowanie współczesnej Rosji na kontynuatorkę walki z „zachodnim nazizmem”. Budowane są paralele pomiędzy obroną przed atakiem ze strony Wehrmachtu w 1941 roku, a obecnie trwającą wojną rosyjsko-ukraińską. W zafałszowanej wizji rzeczywistości promowanej przez Moskwę, rosyjska agresja zbrojna pozycjonowana jest na działania „obronne” skierowane przeciwko „napaści” ze strony państw UE. W ramach danej „wojny obronnej” Rosja ma przeciwdziałać „atakowi” ze strony Zachodu, który przejawiać się ma obecnie poprzez wspieranie Ukrainy i tzw. „popychanie jej” w stronę dalszej konfrontacji zbrojnej.
Powyższy konstrukt odnosi się promowania zarówno w wewnętrznej infosferze jak i infosferach zewnętrznych przekazu wybielającego wizerunek Rosji oraz polityki Kremla. Działanie to łączone jest przy tym ze wzmacnianiem kultu tzw. Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, której obecna wojna ma być kontynuacją. Kierunek ten jest elementem wieloletnich działań Moskwy z zakresu militaryzowania własnego społeczeństwa – oswajania Rosjan z potrzebą życia w permanentnym stanie wojny.
W stosunku do polskiej infosfery Moskwa stara się ocieplić swój wizerunek kreując się na państwo, które nie tylko „wyzwoliło Polskę” spod niemieckiej okupacji, lecz obecnie również stara się „obronić Polskę” przed ukraińskim i zachodnim „zagrożeniem”. Podstawowym ogniwem oddziaływania na Polaków są ponadto przekazy dot. kreowania polityki historycznej Warszawy na akt „prowokujący Rosję” (m. in. kwestia demontaży sowieckich pomników). Jego esencjonalną częścią są przekazy kreujące Warszawę na stronę fałszującą historię („bezpodstawnie” kreującą ZSRS na stronę współwinną wybuchowi II wojny światowej oraz winną wojnie rosyjsko-ukraińskiej). Równolegle do danych przekazów źródła rosyjskie (polskojęzyczne) oraz osoby w sposób trwały zaangażowane we wspieranie działań dezinformacyjnych Moskwy promują przekazy dot. potrzeby normalizacji relacji z Rosją – m.in. w stosunku do polityki historycznej. Aktywność ta odnosi się przy tym do bezpośredniego ocieplania wizerunku Rosji poprzez pozycjonowanie Rosji na siłę, która nie tylko rzekomo „uratowała Polskę” podczas II wojny światowej, ale również stanowi „prawdziwego przyjaciela Polaków”. W ramach omawianych działań budowany jest przy tym negatywny obraz państwa polskiego, które pozycjonowane jest na stronę rzekomo niszczącą groby sowieckich żołnierzy.
Zarówno obecnie jak i w latach ubiegłych Moskwa wykorzystuje wydarzenia historyczne do działań o charakterze prób wpływu na postrzeganie rzeczywistości przez obywateli Rosji oraz innych państw. Działania związane z komentowaniem wydarzeń historycznych częstokroć odnoszą się do deprecjonowania wizerunku Polski oraz do prób wpływu na poglądy Polaków. W bieżącym przypadku rzecz dotyczy prób przekonania Polaków, iż to nie Rosja lecz Zachód i Ukraina były (odwiecznie) i pozostają „wrogami Polski”. Działanie sprowadza się ponadto do prób deprecjonowania (na wielu kierunkach zewnętrznych i kierunku wewnętrznym) wizerunku RP w kontekście pozycjonowania Polski na państwo rzekomo fałszujące historię oraz bezczeszczące groby żołnierzy Armii Czerwonej.
Autor: dr Michał Marek